حاجى قادرى كؤيى و ئةسيرى لةناو بازنةى رِؤشنطةريى كوردى دا

Abstract

بوختة ئةم تويَذينةوةية كة لةذيَر ناوى حاجى قادرى كؤيى وئةسيري لةناو بازنةي روَشنطةريي كوردي دا، كة ليَكؤلَينةوةيةكى ميَذوويى و شيكاريى و هاوسةنطييةبةو ثيَيةى كةوا حاجى لة بوارى رِؤشنطةريي و بيرى نةتةوايةتى لة دواى خانييةوةية ،ئةسيريش وةك شاعيريَكى شؤرِشطيَرى دواى قؤناغى حاجى كة شيعرةكا نى لة سيماو رِوالةت دا كتومت لةوانةى حاجى ئةضن. بؤيةكا جؤرة ليَكضوونيَك لة نيَوان بابةت و ناوةرِؤكة شيعرييةكانياندا هةية لةبواري بيرى نيشتيمانى و نةتةوايةتى و شؤرِشطيَرييةوة كة كؤمةلَىَ فاكتةر و هةلومةرج و هؤكار هةبوون ئةو جؤرة ليَكضوون و كاريطةرييةيان دةرخستووة، ئةمةش واى كرد تويَذينةوةكةمان بةو ناونيشانة ناو زةد كةين كة لة دوو تةوةر ثيَكهاتووة ، لةيةكةمياندا كوورتةيةكى دؤخى كوردستان و كاردانةوةى لةسةر ئةدةب و بزافى رِووناكبيرى لةسةردةمى خانى يةوة تا حاجى قادرى كؤيى ,ثاشان بزووتنةوةى رِؤشنطةريى فةرِةنسا و ئةوروثا كاريطةريي لةسةر ولاَتى عوسمانى رِةنطدانةوةى لة ئةدةبياتى دا باس كردووة هةروةها كاريطةريى بؤ سةر ئةدةبى كوردى (شيعر) بةتايبةتى لاى حاجى قادرى كؤيى . لة دووةمياندا تيشك خراوةتة سةر ئةسيرى شاعير و ضؤنيَتى كارتيَكردنى ئةو رِةوتة رِؤشنبيريى و نةتةوةيية لةسةر ئةسيرى ئةو جار رةِنطدانةوة ى لةشيعرةكانيدا هةروةها تيشك خستنة سةر ثرؤسةى هاوسةنطى لة نيَوان شيعرةكانى حاجى و ئةسيرى دا لةرِووى بابةت و ناوةرِؤكى شيعرييةوةو دةستنيشانكردنى ئةو كارتيَكردنةى حاجى لةسةر ئةسيرى و كؤبةندكردنى خالَة ليَكضووةكان. بارودوَخي ئالَوَزي كوردستان لةسةدةكانى 18و19دا واي لةشاعيران كردووة،ئةدوَخة ثرِستةم وئازارة لةشيعرة كانياندا رةنط بداتةوة هةنديَ جاريش ثةلكيَشى ئاوارةيي ودةربةريي كردوون. دياردةي روَشنبيريي ورووناكبيريي لةشيعري كوردي دا ناوةروَكي نيشتماني ونةتةوةيي كوَمةلَايةتي لةسةدةي18و19ز سةري هةلَداوة بةتايبةتي لةشيعرةكاني ئةحمةدي خانيدادةركةوتوون. بزووتنةوةروَشنطةرييةكةي ئةوروثا لةريَطاي ئةدةبياتي توركي عوسمانييةوة شاعيران وروَشنبيراني كوردثيَي ئاشنابوون هةدووشاعيرحاجي قادري كوَيي وئةسيري بةوبزاظة كاريطةربوون بةشيك لةذياني هودووكيان جوَرة ليَكضوونيَكيان تيَدابووة ئةسيري كاريطةريي حاجي قادري كوَيي لةسةربووة بةوةي ليَكضوونيَكي تةواو لةواتاو بوَنةوناوةروَكة شيعرييةكانيان دا هةية.